Kadınlarda En Sık Görülen Kronik Hastalık: Demir Eksikliği Anemisi

Anemi eritrositlerdeki hemoglobinin normal değerinin altında olmasıdır.

Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımlamasına göre anemi:
Hemoglobinin,
15 yaşın üstünde erkeklerde13g/dl altında,
15 yaşın üstünde kadınlarda 12 g/dl nin altında,
Gebelerde ise 11g/dl’nin altında olarak tanımlanır.
Demir Eksikliği Anemisi:
Fe (Demir) eksikliği nedeniyle kemik iliğindeki demir depolarının azalması sonucu hem sentezi ve böylece eritrosit hemoglobin üretimi azalmasıyla oluşmaktadır.

Peki bu demir eksiliği nelere bağlı görülmektedir?

1.Yetersiz demir alınması:
a)Diyette yetersiz demir alınması b)Malabsorbsiyon: Bağırsak emiliminin bozulması

2.Kan kayıpları:
GİS(gastrointestinal) kanamaları,Genital kanamalar, Menoraji (artmış adet kanaması), metroraji (ara kanama),geçirilmiş travma, hematüri, hemoptizi, vb…

3.Artmış gereksinim:
Gebelik,Laktasyon,Prematüreler,Bebeklik vb.

Demir eksikliğinin en sık nedeni var olan kanamalardır. Kadınlarda aylık olarak düzenli şekilde kan kaybettikleri için kadınlarda demir eksikliği çok sık görülmektedir. Textbooklarda doğurganlık çağındaki kadınların %20’ sinde demir eksikliği anemisi olduğu vurgulanmaktadır. Ancak benim görüşüm bu oranın Türkiye de çok daha yüksek olduğu yönündedir. (Biyokimya Uzmanı olduğum için çok sayıda kan tahlili görüyorum)
Maalesef ülkemizde birçok kadın bunun farkında olmadan yaşamaktadır. Hastalık yavaş yavaş geliştiği için sinsice ilerlemektedir. Hastalarda halsizlik yorgunluk çarpıntı baş ağrısı ve dönmesi en sık görülen semptomlardır(belirtilerdir).

Teşhisi Nasıl Yapacağız?

Demir eksikliğini gösteren biyokimyasal belirteçler: (Hangi tahlillerle demir eksikliği anemisi olduğu anlaşılır.)

En sık ve en çok kullanılan tahlil tam kan sayımı (CBC)
CBC’ de hemoglobin, hematokrit, ortalama ertitrosit hacminde (MCV) düşüş gözlenir.

Biyokimyasal olarak en önemli parametre Ferritindir. Depo demirini gösteren ferrittinde anlamlı düşüş görülmektedir.
Bununla beraber total serum demiri ve transferin saturasyonu da düşmektedir, total demir bağlama kapasitesinde ise artış olmaktadır. (Aslında daha çok teknik bilgi var ama çok derine girip sizi sıkmak istemiyorum.)

Tedavi Yöntemleri:

Öncelikle şunu belirtmek isterimki tedavide genel yaklaşımlardan bahsedeceğim. Bu platformda İlaç ismi vermek hiç etik olmamakla beraber reklam da olmaktadır. Ayrıca hasta görüp muayene edilmeden ilaç tavsiyesi ya da reçetesi yapılamaz.Bu nedenle sizlerden ricam görüşlerizde siz de ilaç ismi vermeyiniz (Ben şunu kullandım anemim düzeldi gibi).

Tedavi yöntemlerinde en etkili yöntem radikal tedavidir. Yani hastalık etkenini bulup ortadan kaldırmak radikal tedavi olarak adlandırılır. İlaçlarla eksik olan demiri yerine koymak semptomatik tedavidir.
Buradaki konumuz bayanlarda görülen demir eksikliği anemisi olduğu için bunun radikal tedavisi mensi(adeti) düzenlemektedir. Menstrual siklusta ortalama olarak 30 ml kan kaybı normal sayılmaktadır. Mens bozukluklarında bu miktar 100 ml ve üzerine çıkabilmektadir.

Mens düzenlenmesiyle beraber kayıp edilen demir oral demir preparatlarıyla yerine konmak suretiyle tedavi edilmelidir. Mens düzenlenmesi için kadın hastalıkları ve doğum uzmanına muayene olmanız gerekmektedir.

Eğer demir emiliminde problem varsa intavenöz(damar içi) demir preparatları kullanılabilinir.

Diyette muhakkak kırmızı et olmalıdır unutmamak gerekir bitkilerdeki demirin emilimi az olduğu için vejeteryan beslenme demir eksikliği anemisine derinleştirmektedir.

Sağlıklı günler diliyorum.