Herkese merhaba :)
Ülkemizde ve dünyada yaşanan ekonomik gelişmelere karşı vatandaşlar oldukça ilgili. Ekonomik kaygı yaşayanlar, yatırım yapanlar, ülkenin gidişatından endişe edenler... Hangi gruptan olduğunuz çok da önemli değil. Hepimiz dövizin yükselmesini ya da düşmesini takip ediyoruz. Ancak kaç kişi döviz kurlarındaki sebeplerin gerçek nedenlerini tam olarak biliyor? Bu konuda sahip olduğum bilgileri elimden geldiğince anlatmak istiyorum.
Döviz Neden Yükselir?
Döviz kuru ülkemizin para biriminin yabancı bir ülkenin para birimi karşısındaki değerini ifade eder. Döviz yükselirse yerli para değer kaybeder. Gelişmekte olan bir ülke olduğumuz için oturmuş bir ekonomik sisteme sahip değiliz. Bu da döviz kurlarının sabit bir seyirde kalmamasına sebep oluyor.
Döviz kurlarını etkileyen bazı faktörler var. Bu faktörlerin lehimize veya aleyhimize hareket etmesi ülkemizdeki döviz kurunun düşmesine veya yükselmesine sebep oluyor.
- Dövizde arz talep dengesizliği: Piyasada dövize olan talebin artması sonucu döviz fiyatında yükselme meydana gelir. Nasıl ki bir mala veya hizmete olan talep artığında fiyatı yükseliyorsa dövizde de aynen böyle olur. Bu artış, talep artarken arz aynı kalacağı için gerçekleşir. Böyle durumlarda genellikle insanlar dövize yatırım yapmak isterler. Bu durum piyasada dolaşan döviz miktarını da azaltacağı için fiyat yükselmeye devam eder.
- İthalat gideri ile ihracat geliri arasındaki dengesizlik (cari açık): Biliyorsunuz ki ithalat ve ihracatı döviz ile yapıyoruz. Dış ticaret yaparken içeri giren döviz çıkan dövizden az olduğunda cari açık meydana geliyor. Ve piyasadaki döviz miktarı azalıyor. Bu da doların yükselmesine sebep oluyor. Ülkemizde doların yükselmesindeki en önemli sebeplerden biri cari açıktır.
- Yatırımlar: Yabancı yatırımcılar ülkemizde yatırım yaptıkları zaman ülkeye dolar girişi yaşanır. Ancak yatırımcılar çekildiği zaman piyasadaki dolar azalacağından dolar yükselir.
- Turizm geliri: Turizm geliri de ülkeye döviz girişi yaşanması anlamına gelir. Turizm geliri düşerse dolar yükselir, turizm geliri artarsa dolar düşer.
- FED, IMF ve diğer yabancı kuruluşların aldığı kararlar: Dünyaya egemen ekonomi kuruluşlarının aldığı kararlar tüm ülkeleri etkileyeceği için dövizin yükselmesini ve düşmesini etkiler.
- Siyasi istikrar ve ekonomiye güven: Bir ülkede siyasi istikrar yoksa, vatandaş memnun değilse, alım gücü düşükse, enflasyon varsa bu yabancı kuruluşların ve yatırımcıların ülkeye olan bakış açısını etkiler. Olumlu bir gidişat varsa döviz düşer ancak olumsuz bir gidişatta döviz yükselir.
Aslında döviz kurlarının yükselmesinin ya da düşmesinin başlıca sebebi piyasada bulunan döviz miktarı. Dilim döndüğünce anlatmaya çalıştım. Umarım hiç fikri olmayanlar için bilgilendirici olmuştur. Eğer eklemek istediğiniz bir bilgi olursa görüşlerde belirtin lütfen :)