Sadeddin Köpek, asıl adı Köpek, lakabı ise Sadeddin'dir. ''Köpek'' ismi Türkçede yaygın olmamakla birlikte bazen ad olarak kullanılırdı. Kendisi Anadolu Selçuklu Devleti'nde görev yapmış bir mimar ve devlet adamıdır. İlk yılları hakkında kaynaklar bilgi vermese de göreve geldiği süre boyunca Anadolu'nun mukadderatında önemli roller üstlenmiş bir kişidir.
Çok sayıda kervansaray ve han inşa etti
Sadeddin Köpek, mimar olmakla beraber aynı zamanda nakkaştı. Yapı inşasının yanı sıra mimarî eserlerin tavanlarına da çeşitli süslemeler yapardı. Onun inşa ettirdiği Zazadin Han'ı günümüze kadar ulaşan nadir hanlardan biridir. Ayrıca meşhur Kubadabad Sarayı'nı inşa eden de odur.
O sadece mimar değil, aynı zamanda ordu komutanıydı
I. Alâeddin Keykubad zamanında devlet kademelerine getirilen Sadeddin Köpek, Selçukluların 1226 yılında Eyyûbilerle yaptığı savaşta ordunun sol kanadını yönetti. Asker ve devlet içindeki konumu bu yıllardan itibaren giderek arttı.
İstediği şehzadeyi tahta çıkarmak için Sultan I. Alâeddin Keykubad'ın zehirletilmesini sağladı
Anadolu Selçuklu Devleti, en parlak dönemini I. Alâeddin Keykubad zamanında yaşadı. Onun döneminde Moğol tehlikesi uzak tutuldu, Harezmşah ve Eyyubilere karşı başarılı siyaset yürütülerek Anadolu istilası önlenmiş oldu. Ancak bu büyük sultan, zehirletilerek öldürüldü ve dönem kaynakları zehirlenmesinde Sadeddin Köpek'in rol oynadığını belirtirler. Alâeddin Keykubad ölmeden önce İzzeddin Kılıç Arslan'ın tahta çıkmasını vasiyet etse de Sadeddin Köpek bunu da engelleyerek II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in tahta çıkmasını sağladı.
Genç yaşta tahta çıkardığı II. Gıyaseddin Keyhüsrev üzerinden devleti yönetmeye başladı
II. Gıyaseddin Keyhüsrev 15-16 yaşlarında tahta çıktı. Hem çok genç, hem de devlet yönetimi konusunda isteksiz biriydi. II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in devlet yönetimindeki bu pasifliği, Sadeddin Köpek için bir nimetti. Belki de bu yüzden onu tahta çıkarmak için bizzat sultanı ve veliahdı bertaraf etmişti. II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in saltanatında gücünü iyice artıran Köpek, daha önce Sultan I. Alâeddin Keykubad'ın sağladığı siyasi birliği yavaş yavaş bozmaya başladı.
Kendisine tehdit gördüğü bütün devlet adamlarını öldürttü
Sadeddin Köpek'in devlet içindeki kontrolsüzlüğü, Sultan I. Alâeddin Keykubad zamanında büyük işler başaran devlet adamlarını rahatsız etti. Köpek, bu büyük devlet adamlarının kendisine muhalif olması sebebiyle hepsinin öldürtülmesini sağladı.
Bu da yetmedi, tahta geçebilmek için kendisinin sultanın gayrimeşru çocuğu olduğunu iddia etti
Sadeddin Köpek'in hayallerinden biri sultan olmaktı. Ancak bir sorun vardı. Sadece hanedana mensup kişiler tahta geçebilirdi. Bu yüzden Sadeddin Köpek, tahtta bulunan II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in dedesi olan I. Gıyaseddin Keyhüsrev'in gayrimeşru çocuğu olduğunu ortaya attı. Uydurduğu bu hikâyeye göre Sadeddin Köpek'in annesi Şehnaz Hanım, zamanında Sultan I. Gıyaseddin Keyhüsrev ile gayrimeşru bir ilişki yaşamış ve bu ilişkiden Sadeddin Köpek dünyaya gelmişti. Sadeddin Köpek'in uydurduğu bu hikâye, tahta geçmek için kendisine meşruluk kazandıracaktı.
Anadolu'nun Moğol istilâsına maruz kalmasına sebep oldu
1243 yılında Selçuklular ile Moğollar arasında vuku bulan Kösedağ Savaşı'nda Selçuklular mağlup olmuştu. Bu tarihten itibaren Anadolu'da Moğol istilaları başladı. Sadeddin Köpek, zamanında Sultan I. Alâeddin Keykubad'ın siyasi istikrarını bozup tüm önemli devlet adamlarını öldürttüğü için bu gerilemenin müsebbibi olarak görülür.
Bütün bu kötü gidişattan sultanı sorumlu tuttu ancak kelleyi kurtaramadı
Yaşanan tüm bu olumsuzluklardan sultanı sorumlu tutan Köpek, sultanın Abbâsî halifesine bağlı olmayacağına yönelik ayyuka çıkardı. Amacı halifenin tepkisini çekmek ve Sultan II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in saltanatını sarsmaktı. Sultanın emriyle Hüsameddin Karaca, bir şölen sırasında Sadeddin Köpek'i öldürmeye çalıştı. Ancak Sadeddin Köpek kaçmayı başarsa da bir asker tarafından kılıç darbesi alarak yaralı bir şekilde şaraphaneye sığındı ve burada şaraphane görevlileri tarafından öldürüldü. Cesedi demir kafese tıkılarak teşhir amacıyla kale burcuna asıldı.
O mazlumlara yardım eden, zalimlere acımayan, halka çok iyi davranan biriydi
Dönem tarihçisi İbn Bibi, Sadeddin Köpek'in halka çok iyi davrandığını, haksız vergilere müsaade etmediğini, dolayısıyla halk tarafından sevildiğini, mazlumlara yardım ettiğini ve zalimleri cezalandırdığını söyler. Ancak yine de halk tarafından sevilmesi, siyasi ihtirasları yüzünden idam edilmesine engel olamadı.
En İyi Cevap