Katarakt Ameliyatı Demansı Engelleyebilir mi?

JAMA Medicine dergisinde yeni yayınlanan bir makale, Katarakt Ameliyatının yaşlı insanlarda demansı engelleyebildiği hakkında bilgiler paylaştı. Çalışma, glokom ve katarakt tanısı konulmuş 3000’den fazla insan üzerinde yapıldı. Çalışmada katarakt ameliyatının, %29’a varan düzeyde, demansı engellediği görüldü.

Katarakt özellikle yaşlı insanlarda, görüş bulanıklığına ve çok yavaş şekilde görüşün kaybolmasına sebep olan hastalıktır. İnsanlar yaşlandıkça göz içindeki lens saydamlığını kaybeder. Göz içindeki lens yavaş yavaş opak bir hal aldığı için, ışığın bu lensten geçmesi zorlaşır. Uzun yıllar süren bu hastalığın gelişmesinde en son evrede görüş neredeyse kaybolur.

3000’den fazla kişinin üzerinde yapılan çalışmada, Glokom ve Katarakt hastalığı ele alındı. Glokom hastalarında bir farklılık görülmezken, Katarakt hastalarında ameliyat sonrası %29 oranında demans hastalığına yakalanmadığı gözlemlendi.

Bunun sebebi ise, yaşlı insanların görüşünü yavaş yavaş kaybettiği için genelde bunun farkında olmaması. Görüş azalması sonucunda hasta, yavaş yavaş gerçeklik ile bağını kaybetmeye, düşmeye ve yaralanmaya daha müsait hale gelir. Gördüğü yüzler net olmadığı için etrafındaki insanları hatırlamakta güçlük çekerler. Bu da, yaşama tutunma ve aktif sosyal hayatlarını sürdürebilmelerini oldukça zorlaştırır.

Demans hastalığının hedefi olan anılar, kişiler ve sağlıklı düşünme yapısı, duyu organları ile birebir bağlantılıdır. Duyu organlarından en önemlisi olan görme yetisi, insan hafızasındaki hatırlama fonksiyonu ile birebir bağlantılı çalışır. Net görüş sahibi olmayan katarakt hastaları, etrafındaki objeleri, fotoğrafları ve insanları göremediği için yavaş yavaş anılarını kaybetmeye başlar. Bu yüzden demans hastalığı da aynı katarakt gibi yavaş ilerleyen bir hastalıktır.

Katarakt Ameliyatı nasıl yapılır?

Katarakt Ameliyatı genelde hastaya göre değişiklik gösteren bir ameliyat türüdür. Çok ilerlemesi durumunda Akıllı Lens teknolojisi ile, hastanın artık opak ve ışık görmeyen lensi, ameliyat ile sonradan bozulmayacak yapay bir lens ile değiştirilir. Bu ameliyat sonrasında hasta miyop, hipermetrop ve katarakt gibi görüş bozukluklarından kurtulur.

Katarakt ameliyatı zorlu bir ameliyat gibi görünse de, ileride hastanın yaşam kalitesini korumasında büyük rol oynar. Özellikle yaşlı insanlarda görüş bozukluğu sebebi ile yaralanma, düşme ve farkındalığın azalmasından ötürü başa gelebilecek kazaların engellenmesini sağlar. Yani sadece görüşü geri kazandırmaz, net görüş sayesinde hayat kalitesini de iyileştirir.

Kaynaklar:

https://venividigoz.com/blog/katarakt-ameliyati-demansi-engelleyebilir-mi

JAMA Internal Medicine. "Cataract Surgery and Risk of Developing Dementia." Published in 2024.

National Institutes of Health. "Study Shows Cataract Surgery Reduces Dementia Risk." NIH News Release.

Alzheimer's Association. "The Impact of Cataract Surgery on Dementia Risk." Research Summary Report.

American Academy of Ophthalmology. "Cataract Surgery: Benefits Beyond Vision." Clinical Studies and Findings.

Centers for Disease Control and Prevention (CDC). "Vision Health and Aging: The Role of Cataract Surgery." CDC Health Reports.