Hakaret davası para cezasıyla sonuçlanır mı?

Öncelikle Merhabalar,

Hakaret davası suç sayılır mı, özellikleri neler?

Türk Ceza Kanununa göre hakaret suçu bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte olan somut bir fiil yahut olgu isnat etmek veya söverek bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırı olarak belirtilmiştir.

Borçlar Kanununun 58. Maddesinde vd maddelerinde düzenlenen haksız fiil hükümlerinde belirtildiği üzere, hakaret edilmek suretiyle kişilik hakları zedelenen kişiler, eylemi gerçekleştiren kişi veya kişilerden tazminat talep etme hakkına sahiptir. Hakaret davalarında maddi bir zarara uğranmasa dahi, hakarete maruz kalan kişi, kişilik haklarına yapılan saldırı sonucu yaşadığı sarsıntı, üzüntü ve toplum önünde küçük düşürülme gibi sebeplerden dolayı tazminat talebinde bulunabilmektedir. Bu sebeple hakaret ve tehdit eylemlerine maruz kalan kişiler manevi tazminat talebinde bulunabilmektedir.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 24. maddesinde; “Hukuka aykırı olarak kişilik hakkına saldırılan kimse, hâkimden, saldırıda bulunanlara karşı korunmasını isteyebilir. Kişilik hakkı zedelenen kimsenin rızası, daha üstün nitelikte özel veya kamusal yarar ya da kanunun verdiği yetkinin kullanılması sebeplerinden biriyle haklı kılınmadıkça, kişilik haklarına yapılan her saldırı hukuka aykırıdır.” hükmü yer almaktadır.

Dava ve karar tarihinde yürürlükte bulunan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun “Kişilik hakkının zedelenmesi” başlıklı 58. maddesinde de: “Kişilik hakkının zedelenmesinden zarar gören, uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat adı altında bir miktar para ödenmesini isteyebilir. Hâkim, bu tazminatın ödenmesi yerine, diğer bir giderim biçimi kararlaştırabilir veya bu tazminata ekleyebilir; özellikle saldırıyı kınayan bir karar verebilir ve bu kararın yayımlanmasına hükmedebilir.” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.

Türk Medeni Kanunu’nun 24. ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 58. maddeleri ile koruma altına alınan kişilik hakları, kişisel varlıkların korunmasıyla ilgilidir. Kişisel varlıklar, bedensel ve ruhsal tamlık ve yaşam ile nesep gibi insanın, insan olmasından güç alan varlıklar ya da kişinin adı, onuru ve sır alanı gibi dolaylı varlıklar olarak iki kesimlidir.

Burada kural olarak; doğrudan doğruya zarar görme koşulu söz konusudur. Ancak, kişilik değerlerinin kapsam ve çerçevesi; hayatın olağan akışına, yerleşik değer yargılarına ve yaşam deneyimine bağlı olarak belirlenmelidir. Hâkim manevi tazminatın miktarını tayin ederken saldırı teşkil eden eylem ve olayın özelliği yanında tarafların kusur oranını, sıfatını, işgal ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik durumlarını da dikkate almalıdır. Miktarın belirlenmesinde her olaya göre değişebilecek özel hâl ve şartların bulunacağı da gözetilerek takdir hakkını etkileyecek nedenleri karar yerinde objektif olarak göstermelidir. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır.

Ayrıca AİHM kararlarında da ifade özgürlüğüne getirilecek sınırlamanın; kanuni olması, meşru amaca dayanması ve demokratik toplumda gerekli olmasının yanı sıra orantılı olması gerektiği belirtilmiştir. İfade özgürlüğünün esas, sınırlamanın ise istisna olması nedeniyle getirilecek sınırlama (somut olayda tazminat miktarı) kişilik haklarına yapılan saldırı ile orantılı olmalıdır. Aksi hâlde sınırlama, AİHS’in 10. maddesine aykırılık teşkil edecektir (AİHM 35839/97 Başvuru numaralı Pakdemirli/Türkiye kararı).

Örnek bir Yargıtay kararı şöyledir: ’’ Davacı ve davalının sanayi sitesindeki dükkânlarının komşu olduğu, olay günü davacının dükkânına tamir için gelen bir kamyonun park etmesi nedeni ile aralarında tartışma çıktığı, yaşanan olay nedeniyle açılan ceza davasında Kütahya 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 10.06.2010 tarih ve 2009/958 Esas – 2010/505 Karar sayılı kararı ile davalı A…’nın davacı H…’a yönelik olarak sarf ettiği “şerefsiz” sözü nedeniyle alenen hakaret suçundan ve davacı H… ile birlikte diğer sanıklar M… ve M…’in, davalı A… ve kardeşi A…’nın dükkânlarına onların rızası dışında girmeleri eylemleri nedeniyle nitelikli işyeri dokunulmazlığının ihlali suçundan cezalandırılmalarına ve verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.

Olay nedeniyle A…’nın kardeşi A… tarafından H…, M… ve M…’in aleyhine açılan manevi tazminat davasında da, Kütahya 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 08.03.2012 tarih, 2011/219 Esas – 2012/42 Karar sayılı kararı ile, davalıların nitelikli iş yeri dokunulmazlığını ihlal etme niteliğindeki haksız fiilleri nedeniyle davanın kabulü ile 10.000,00-TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmiş, bu karar Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 04.07.2012 tarih, 2012/8949 Esas – 2012/11588 Karar sayılı kararı ile onanarak kesinleşmiştir.’’

Açıkladığımız üzere, 6098 sayılı TBK’nun 58. maddesi gereğince kişilik haklarınız hukuka aykırı olarak saldırıya uğramış olacağından dolayı manevi tazminata hükmedilmesini isteyebileceksiniz. Hukuki sürecin sizin lehinize sonuçlanması açısından avukat yardımı almanızı tavsiye ediyoruz.