İdeolojisinde Servet ve Kadın Düşmanlığı Olan Mazdek İsyanı ve Günümüze Kadar Ulaşan ''Kavat'' Hatırası

Hüzün_Kovan_Kuşu

Geçmiş yıllardan bu yana toplumda çok kez siyasi, ekonomi ve dinî isyanlar çıkmıştır. İsyanların genel amacı, var olan bir düzeni değiştirmek ya da ıslah etmek olsa da dönemin zihniyet anlayışına ters düşmesi ve devlet otoritesine darbe vurmaya imkân sağlayabileceği endişesi, isyanların çoğu kez bastırılmasına neden olmuştur. Bunlardan biri de sosyal ve ekonomik tabanlı olan ve 6'ncı yüzyılın ilk çeyreğinde ortaya çıkan ''Mazdek İsyanı''dır.

Mazdek İsyanı Nedir?

İdeolojisinde Servet ve Kadın Düşmanlığı Olan Mazdek İsyanı ve Günümüze Kadar Ulaşan ''Kavat'' Hatırası

Mazdek İsyanı, adından da anlaşılacağı üzere Zerdüştlüğü benimseyen ve kendisini peygamber olarak ilan eden Mazdek adlı din adamının fikirleriyle ortaya attığı sosyal ve ekonomik bir isyandır. Bu isyanı önemli yapan en önemli etkenlerden biri Komünizm tabanlı olmasıdır. Toplumda yankı uyandırması, ortaya kısa sürede ''Mazdekçilik'' akımının çıkmasına neden olmuştur.

Mazdekçilik Akımının İlkeleri

İdeolojisinde Servet ve Kadın Düşmanlığı Olan Mazdek İsyanı ve Günümüze Kadar Ulaşan ''Kavat'' Hatırası

Mazdekçilik; insan öldürmemeyi, hayvan eti yememeyi, ahlakî ve dünya nimetlerine kapılmamayı savunan bir akımdır. Sosyal devrim statüsüne erişen bu akım, diğer toplumlarla barış içinde yaşamayı hedefler. O dönemde İran halkının ekonomisine darbe vuran bu akım, sonraki yıllara kadar ilerlemiş hatta Avrupa'ya bile yayılmıştır. Ekonomiye darbe vurmasının temel nedeni, Mazdekçilik'in bütün maddi olan şeyleri tüm insanların ortaklaşa kullanabileceğini savunmasıdır.

Mazdekçilik'te servet ve kadınlar, herkesin ortak malıdır.

İdeolojisinde Servet ve Kadın Düşmanlığı Olan Mazdek İsyanı ve Günümüze Kadar Ulaşan ''Kavat'' Hatırası

Mazdekçilik'te insanların saadetini bozan iki unsur vardır, biri servet, diğeri ise kadınlardır. Bundan ötürü Mazdekçilik'e göre, nasıl ki hava herkesin ortak alanı ise kadın ve servet de herkesin ortak malı olmalıdır. Ayrıca Mazdekçilik'te özel mülkiyet yoktur; her mülk, ortaktır. Aynı şekilde evlilik de yoktur, serbest aşk vardır.

Evlerin tahribe uğraması, kadınlara tecavüz edilmesi ve I. Kavat'ın bu akımı benimsemesi.

İdeolojisinde Servet ve Kadın Düşmanlığı Olan Mazdek İsyanı ve Günümüze Kadar Ulaşan ''Kavat'' Hatırası

Mazdekçilik, servet ve kadın düşmanlığı barındırdığı için birçok servet sahibi kimselerin evleri yağlamandı ve tahrip edildi. Kadınlar, tecavüze uğradı ve bir obje mahiyetinde ortaklaşa kullanıldı. İsyanın yayıldığı İran topraklarında Sasani İmparatorluğu vardı. İmparator I. Kavat, bu akımın devletine ve halkına sıhhat kazandıracağını düşünerek akımı kendi devletine yaymak istedi. Fakat hemen ardından tutsak edildi.

Kadınlara karşı yapılan tecavüzün vahşetini, Orta Çağ'da Avrupa'nın cadı olduğu gerekçesiyle öldürdüğü 50 binden fazla kadın olayının vahşetine benzetebiliriz. Avrupa'nın cadı olduğu gerekçesiyle öldürdüğü 50 bin kadın vahşetini okuyayım.

I. Kavat, tutsaklıktan kurtulduktan sonra Türklere sığındı.

İdeolojisinde Servet ve Kadın Düşmanlığı Olan Mazdek İsyanı ve Günümüze Kadar Ulaşan ''Kavat'' Hatırası

Mazdek İsyanı'nın yayıldığı o dönemde faaliyet gösteren bir diğer imparatorluk ise Ak Hun İmparatorluğu idi. Ak Hun İmparatorluğu, Asya Hun İmparatorluğu'nun yıkılmasının ardından bir kısım kitlenin Doğu'ya, bugünkü Afganistan'ın kuzeyine ve batı kısımlarına ilerlemesiyle kurulmuş bir devlettir. Mazdek İsyanı'nın ortaya çıkmasında, Uar ve Hun kabilelerinin birleşmesiyle devlet hâline gelen Ak Hun (Eftalit) Devleti'nin hakanı Toraman vardı. I. Kavat, esaretten kurtulduktan sonra Toraman'a sığınmıştı.

İsyanı Ak Hun İmparatorluğu bastırdı.

İdeolojisinde Servet ve Kadın Düşmanlığı Olan Mazdek İsyanı ve Günümüze Kadar Ulaşan ''Kavat'' Hatırası

I. Kavat, Ak Hun imparatoru Toraman'a sığındıktan hemen sonra Toraman, I. Kavat'a 30 bin kişilik Hun ordusu vererek isyanı bastırmasını istedi. Bunun üzerine Mazdek İsyanı, çok daha geniş kitleye yayılmadan Hun orduları tarafından bastırıldı ve I. Kavat, komşusu Ak Hun imparatoru Toraman'ın yardımıyla Sasani tahtına çıktı. Ak Hun İmparatorluğu'nun isyanı bastırmasıyla isyanın başı Mazdek yakalanarak öldürüldü.

Mazdek İsyanı, ilkel bir komünizm isyanı gibi görünmesi ve bunu benimseyip halkına yaymak isteyen kimsenin Kavat adlı şahıs olması, o dönemlerden birtakım unsurların günümüze ulaşmasına neden olmuştur. Bugün, Komünizm'i yerme maksatlı ''Madem her şeyi paylaşacaksınız bari kadınlarınızı da paylaşın.'' tabiri çok kez dile getirilir. Karısının başka erkeklerle ilişki yaşamasına ses çıkarmayan hatta buna aracılık eden psikolojik yönden hastalıklı erkekler için ''kavat'' kelimesi kullanılır. 1500 yıldan fazla bir süre önce ortaya çıkan ve bunu savunan bir akımı, kendi halkına benimsetmek isteyen I. Kavat'ın ismi, günümüzdeki ''kavat'' kelimesinin nereden geldiğini bizlere açıkça göstermektedir.

İdeolojisinde Servet ve Kadın Düşmanlığı Olan Mazdek İsyanı ve Günümüze Kadar Ulaşan ''Kavat'' Hatırası
5 Cevap