Pers edebiyatı sözcüklerle anlatılamaz, çevrilemez. Bu zevki sade kendi dillerinden okuyunca anlayabilirsiniz. Bu üstün edebiyatın dünyaca ünlü şairlerini tanıyalım şimdi.
Firdevsî
Pers dilinin kurucularından Firdevsî, tüm Dünya'da Şehnâme eseriyle tanınır. Bu büyük destan 60.000 beyitten oluşur. İran tarihini anlattığı bu destan birçok majör dile çevrilmiştir. Zerdüştlüğe duyduğu yakınlıktan ve Şehnâme'de geçmesinden dolayı ölümü sonrası Ebu'l-Kasım cenazesini kılmak istememiştir.
Nizâmî-i Gencevî
Pers edebiyatında hamse türünün kurucusu sayılır. En büyük manzum aşk şairi kabul edilir. Destan türünde başarılı eserler vermiştir. Yarı Türk olduğu iddia edilir. Fakat eserlerinin çoğunu Farsça kaleme almıştır. Ayrıca döneminin astronomu ve filozoflarındandır.
Sadi-i Şirazi
Günümüzde Gülistan ve Bostan eserleri ile tanınır. Kuzey Afrika'yı gezmiş, 13 kez hacca gitmiştir. Şiraz'da şiirlerini yazmıştır. Savaşlara katılmış, haçlılara esir düşmüştür.
Nereye gidersin gönül böyle acele nereye?
Geçti gitti vuslat zamanı; hey gidi hey!
Hâfız-ı Şirâzî
Pers edebiyatında tasavvuf şiirin öncüsüdür. Eserlerinde sürrealist ögeler bulunur. Şiraz'da yaşamıştır. Batı dünyasında çok rağbet görmüştür. Alman şair Goethe, Hâfız'ın şiirlerinden çok etkilenmiştir.
Ömer Hayyam
Dönemin önemli matematikçi ve filozoflarından Hayyam, konu olarak aşk, yaşam ve şarabı işlediği rubaileriyle de tanınır.
Kim görmüş o cenneti, cehennemi?
Kim gitmiş de getirmiş haberini?
Kimselerin bilmediği bir dünya.
Özlenmeye, korkulmaya değer mi?
Mevlânâ Celaleddin Rumî
Afgan asıllı Mevlânâ hayatını Anadolu'da geçirmiştir. Yazdığı Mesnevî'si ile bilinen Mevlânâ günümüzde Konya'nın en önemli temsilcilerindendir. Tasavvufi şiirler yazmıştır. Eserlerinde Farsça kullanmıştır.
"Çünkü unutmak da suç."
Molla Câmî
Arap edebiyatı ve felsefeye yoğunlaşmış, tasavvufi şiirler yazmıştır. Parlak Fars edebiyatının son büyük temsilcisidir.
Bir’i iste, Bir’i oku, Bir’i ara
Bir’i gör, Bir’i anla, Bir’i söyle
Füruğ Ferruhzad
Modern İran edebiyatının büyük kadın şairlerindendir. Ayrıca yönetmendir. Hızla seyreden aracıyla okul otobüsüne çarpmamak için direksiyonu kıran Ferruhzad, boynunun kırılması sonucunda hayatını kaybetmiştir.