Unutulmaya Yüz Tutmuş Düğün Adetleri

Husky

Merhaba KS üyeleri;


Kadın ve erkeklerin en mutlu günlerinden biri de düğünleridir. Biz de bu mutluluğa şahit olmak ve paylaşmak için geçen gün memlekette köy düğününe katılmıştım.


Teknoloji ve bilişim çağında yaşadığımız şu dönemde eskiye duyduğumuz özlem bir kez daha depreşti. O an bir çoğuna benim de şahit olduğum eski düğün adetleri gözlerimde canlandı. Orada bulunan dost ve arkadaşlarla artık unutulmaya yüz tutmuş bu adetleri tekrar hatırladık.


Aşağıda saymaya çalıştığım adetler bizim yöreye ait adetlerdendir. İçinizden bu adetleri yaşayanlar, bilenler ve hatırlayanlar olacaktır.


Ağırlık Gönderme


Salı veya Cuma gününden başlayan ve 3 gün süren düğünden bir önce yapılan adetlerden biridir.


Unutulmaya Yüz Tutmuş Düğün Adetleri


Bu günde oğlan evi tarafından geline ve ailesine alınan eşyalar, giysiler ve hediyelikler sandığa konularak kız evine gönderilir. Buna ağırlık gönderme denir.


Ağırlık gönderme aynı zamanda düğünün başlayacağının duyurulmasıdır. Ağırlık gönderme yapılacağı, bir gün önceden okuyucular tarafından köy ahalisi hane hane dolaşarak şifaen davet edilir. Buna davete "okuntu" denir. Şimdiki karşılığı düğün davetiye kartı dağıtımıdır.


Unutulmaya Yüz Tutmuş Düğün Adetleri


Oğlan evince gönderilen sandıktan çıkan hediyeler ve kızın çeyizi kız evinde bir odada iplere asılarak sergilenir ve ziyarete gelen kadınların beğenisine sunulur. Buna da "çevirme" denir.


Unutulmaya Yüz Tutmuş Düğün Adetleri


Şerbet İçme


Kız isteme ve söz kesmeden kısa süre sonra şimdiki nişan merasimine denk gelen adettir.


Unutulmaya Yüz Tutmuş Düğün Adetleri


Şerbet içme günü öğle namazı kılındıktan sonra imam gelin ve damatın ismini zikrederek cami çıkışında şerbet içileceğini duyurur ve dua eder.


Unutulmaya Yüz Tutmuş Düğün Adetleri


Cemaate cami çıkışında şerbet ikram edilir. Bu şekilde gelin ve damadın bir anlamda nişanlandığı ilan edilmiş olur.


Bu günde damat adayının babası tarafından söz kesmede vaat edilen başlık parası ve gelin adayına takılacak altınlar kız evine gönderilir.


Unutulmaya Yüz Tutmuş Düğün Adetleri


Ayrıca şerbet içme günü kadınlar kız evinde çalınan "tef" eşliğinde oynarlar.


Yiğitbaşı Tutma


Yiğitbaşı düğünün ana figürlerinden biridir. Düğünün organizesinden sorumlu, tabiri caizse eli sopalı külhanbeyidir.


Unutulmaya Yüz Tutmuş Düğün Adetleri


Elinde uzun değnekle dolaşır, düğüne gelenleri karşılar, davulcu ve zurnacı ona bağlı çalışır. Halaya katılacakları davet eder, nazlananlar Yiğitbaşının değneğinden nasibini alırlar. Sopayı yiyen kimse Yiğitbaşına itiraz edemez, bu yüzden saygı duyulan ve otorite sahibidir.


Töre Merasimi


Günümüzün takı merasiminin karşılığıdır.


Unutulmaya Yüz Tutmuş Düğün Adetleri


Cumartesi günü ikindi namazından sonra düğün odasından davul zurna eşliğinde oğlan evi önünde toplanılır. Damat elleri önde bağlı şekilde ayakta beklemektedir. Töreyi toplayan kişi elinde sepetle kalabalığın önünde töre olarak verilen parayı ilan ederek bağırır



"Dayısından 500 TL"



Miktar olarak daha yüksek verenler bu şekilde bağırttırarak töresini verirler, bu kişiler genelde damadın hısım-akrabalarından oluşur. Daha az miktarda verenler ise, adı ve soyadının yazılı olduğu zarfın içine koyarak sepetin içine bırakırlar. Sesli şekilde töre verenler, katip görevi ifa edenlerce bir kağıda yazılarak kayıt altına alınır. Zarfın içindeki paralar ise, töreden sonra aynı şekilde kayıt edilir.


Bundaki amaç kim ne kadar para verdiyse onun evladının düğününde ne kadar töre bırakacağını bilmek içindir. Bu durum bazı kimselere garip gelebilir. Bunu, kimseye borçlu kalmamak, kul hakkıyla öbür dünyaya gitmemek diye açıklarlar.


Güvey Oturtturma


Düğünün en eğlenceli ve ilginç adetlerindendir. Damada kına yakılma merasiminin ana unsurudur.


Unutulmaya Yüz Tutmuş Düğün Adetleri


Yatsı namazından sonra düğün odasında toplanılır. Kınanın bulunduğu masanın yanıbaşında damat ellerini öne bağlamış, sanki namaz kılıyormuş edasıyla, başı öne eğik vaziyette hareketsizce ayaküstü beklemektedir. Cemaatin içinden daha önce bu işi yapmış ağzı laf yapan ve gür sesli biri bir nevi cazgırlık yapar



"İbişlerin Osman Emminin oğlu Mehmet'in kınasını yakacağız, güvey oturtturmak isteyenler buyurun"



Bu çağrı ile güvey oturtturmak isteyenler açık artırmaya girerler.


Bu kişiler genelde bekar erkek evladı olan damadın hısım-akrabası ve yakın komşularıdır. Neden erkek evlâdı olanları birazdan anlayacağız. Vaat edilen rakamlar artarak devam eder. Son ikiye kalanlar için "Meheline bakalım" denir.



Meheline bakmak; içlerinden en münasip olan kişinin tespit edilmesidir"



Düğün odasında bulunan büyükler arasında kısa bir değerlendirmeden sonra (genelde hısımlık derecesi en yakın olan uygun görülür) isim açıklanır.


Güveyi oturtacak kişi vaat ettiği parayı o ana kadar ayakta hareketsiz bekleyen damadın ceketinin cebine sokar. Damat parayı verenin elini öperek sandalyeye oturur ve davul zurna eşliğinde kına yakılır.


Buradaki önemli detay şudur. Damadın babası az önce oğlunu oturtan kişinin erkek evladının düğünü olduğunda damadı oturtmak zorundadır. Bir nevi borçlu kalmış olur.


Damat oturtmanın bir diğer kuralı da, kınadan sonra damat o gece kendisini oturtan kişinin evinde istirahat etmesidir. Sağdıç ve damadın bir grup arkadaşı kınadan sonra damadın kalacağı eve giderler. Yemek yendikten sonra sağdıç ile damat bir odaya çekilir ve gerdek gecesinde damadın yapacakları ve dikkat edeceği hususlar sağdıç tarafından anlatılır.


Kapı Kilitleme, Sandığa Oturma ve Yastık Kaçırma adeti.


Pazar günü sabah gelin alma merasimi yapılır. Davul zurna eşliğindeki oğlan evi tarafı araçlarla konvoy halinde kız evine gelir. Bir odada bulunan gelinin sandığını ve çeyizini almak için kapıya dayanılır.


Unutulmaya Yüz Tutmuş Düğün Adetleri


Tabii kapı o arada gelinin abisi veya kardeşi tarafından içerden kilitlenmiştir. Kapıyı açmak için bahşiş ister. Uzun sayılabilecek pazarlıktan sonra istediği para kapının eşiğinden içeriye uzatılır. Kapı açıldıktan sonra içerdeki sandık taşınmak istenir. Ancak sandığın üzerinde oturan gelinin yaşça daha küçük kardeşleri kalkmak için bahşiş isterler. Bu bahşişin de verilmesiyle sandık ve çeyizler taşınmaya başlanır.


Bahşiş faslı henüz bitmemiştir. Bu sefer gelinin akraba ve komşu çocukları çeyiz odasından kaptıkları yastıkları koşa koşa oğlan evine götürürler ve teslim etmek için bahşiş isterler. Düğün sahipleri verdikleri bahşiş karşılığında yastığı teslim alırlar.


Honça Gönderilmesi


Kız evi tarafından gerdek gecesi gelin ve damadın yemesi için oğlan evine gönderilen yemeğe "honça" denir.


Unutulmaya Yüz Tutmuş Düğün Adetleri


Genelde kaz, ördek veya hindi pişirilir ve bir bohça içinde gönderilir. Gelin ve damat odalarına çekilince bu yemeği yerler, daha doğrusu tadına bakarlar :)


Çarşaf Olayı


Halen bazı yörelerde uygulanan adetlerdendir.


Unutulmaya Yüz Tutmuş Düğün Adetleri


Gerdek gecesi bekaretini teslim eden gelinin kızlık zarı kanının çarşafa bulaşması ve bu çarşafın damat tarafından odanın kapısının önüne bırakılması olayıdır. Çarşafı gören damadın ailesi gelinlerinin bakire olduğunu anlamış olurlar. Bu durum kız evine de "kızınızın durumu iyi" şeklinde bildirilir.


El Öpmeye Gitme


Düğünden bir hafta sonra gelin ve damadın, gelinin baba evine el öpmeye gitmesidir.


Bu ziyarete yakın akrabalar katılır. Damat kayınpederinin elini öptükten sonra damada hediye vaadinde bulunur. Genelde büyükbaş veya küçükbaş hayvan hediye edilir.


Sizin de ekleyeceğiniz adetler olabilir. Eklerseniz sevinirim. Böylece ilk bencemi paylaşmış oldum. Görüş ve eleştirilerinizi bekliyorum.


En kötü gününüz düğün neşesinde geçsin.

Unutulmaya Yüz Tutmuş Düğün Adetleri
60 Cevap