“İyi insan” olmak bakış açısına göre değişebilir mi sizce yoksa doğru ve yanlış olgusu asla değişemez nitelikte midir?

Valla kenevir hakkında yazılanları okuduktan sonra Dünya'nın bir gerçekler değil algılar dünyası olduğunu o kadar emin oldum ki. Bu kadar yararlı bir bitki alkolden bile daha az bir miktar kafa yapıyor diye tüm dünyada tü-kaka ilan edilmiş. Halbuki faydaları say say bitmiyor. Ama hakkında öyle bir algı yaratmışlar ki hepimiz öcü gözüyle bakıyoruz. O yüzden gerçek doğru ile algı doğru arasındaki büyük farklar var. Ve hepimiz gerçek doğru ile değil bize empoze edilen algılarla değerlendirme yapıyoruz. O yüzden de kime ne algı oluşturulmuşsa iyi insan olmayı ona göre değerlendiriyor. Gerçek doğrurı kimse bilmiyor çünkü.

Bu sorunun cevabı öznel olsa da nesnelliğe çok uzak değil. Bölgeden bölgeye değişen bir durum. Hindistan'ın bazı bölgelerinde hırsızlık yapmak güç gösterisi olarak atfedilir. Hatta bir baba, oğlunun başarılı hırsızlık yapabilmesi için onu test bile edebilir. Oysaki hırsızlık hemen hemen her yerde etik olmayan davranışlar arasında yer alıyor olup kanunen cezası da vardır.

Çin, Vietnam, Tayland gibi Uzak Doğu ülkelerinde tüketilen vahşi hayvanlar için insanlıklarını sorgulayan insanlar var. Köpek, yılan, fare gibi hayvanların etini yiyorlar. Objektif olarak bakarsak biz de inek, koyun, tavuk eti yiyoruz. Bunlar da hayvan onlar da hayvan. Hiçbir farkı yok. Tek farkı bizim damak tadımıza ve kültürümüze aykırı olduğu gerekçesiyle kınıyor ve vahşi insanlar olduğunu düşünüyor oluşumuz.

Kültürel farklılıklardan ziyade tercih ve alışkanlıklar da bunda belirleyici bir ölçüt. Kimileri LGBT bireylerinin sapkın olduklarını söyler, kimileri aksine davalarını savunur. Kimilerine göre esrar içen insandan her türlü kötülük beklenir kimilerine göre ise bu sadece kötü bir alışkanlıktır.

Bir de eski çağlara bakarsak bu fark iyice açılır. Kölelik vs. günümüze ters düşen birçok eylem o dönemde normal kabul edilirdi. İyi/kötü kavramı zaman ve mekâna göre değişiklik gösterir kanımca.

Aslında hepsi göreceli.
Kime göre, neye göre, neden ve nasıl soruları ile sürekli bir değişkenlik sirkülasyonu var. Fakat toplumsal normların dışında insanın idare ve irade sisteminde de "iyi" olabilmenin belli başlı kaideleri var.
Örneğin; ego ve kişisel çıkarları uğruna birine acı çektiren, onu sömüren ya da ruhsal veya fiziksel zarara uğratan herkes anlayışımızın çerçevesinde suçludur.
Ama bunun tam tersini yapanlar ise "iyi" kalabilmiş bir insan profili çizer.
Ben burada kalkıp "evet iyiyim" dersem bu bana göre de yalan olur. Zira, benim de hatalarım oldu. O hatanın etkilediği insan veya insanlara göre de ben iyi değilim.