Gebelikten Korunma Yöntemleri/ Aile Planlaması

Yarımkilokıymaefekti

Evlilik içinde veya dışında istenmeyen gebeliklerle karşılaşmanın en büyük sebebi korunma yöntemlerini bilmemek ya da yanlış uygulamak olmuştur.
Korunma yöntemleri erkeğe ait ve kadına ait yöntemler olmak üzere 2'ye ayrılır. Kullanılacak yönteme eşler birlikte karar vermelidir. Ve ilgili sağlık kurumuna giderek de bu yöntemler hakkında bilgi edinilebilir. Özellikle evli olanlar için aile hekimi danışmanlığında yapılabilir.

Kadına Ait Yöntemler

Geçici Yöntemler (bırakıldığında gebe kalınabilen yöntemler)

1.Rahim İçi Araçlar (RİA, Spiral)

Gebelikten Korunma Yöntemleri/ Aile Planlaması

Rahmin içine yerleştirilen bir araçtır. Koruyuculuğu yüksek bir yöntem olup 10 yıla kadar koruma sağlar. Kadın yumurta hücresinin erkek üreme hücresi tarafından döllenmesini ve rahme yerleşmesini engeller. Rahim dışına çıkıp vücutta dolaşmaz. En sık kullanılan yöntemlerdendir. Yaklaşık %18 %19 gibi bir payı vardır. Jinekolog tarafından takılır. Çıkarıldığında tekrar hamile kalınabilir.

2. Gebeliği Önleyici Hormon İçeren Haplar

Gebelikten Korunma Yöntemleri/ Aile Planlaması

Kadınlık hormonlarını (östrojen ve progesteron) içeren haplardır. Her gün düzenli olarak alındığında gebelikten korur. Kadının yumurtalıklarından yumurta hücresini gelişip atılmasını engeller. Rahim ağzındaki salgıyı koyulaştırarak erkek tohum hücrelerinin rahmin içine geçmesini önler. Doğru kullanımda %99 etkilidir. Cinsel ilişkiyi kesintiye uğratmaz. Kansızlığı azaltır. Çok sigara içen ve 35 yaş üstü kadınlar için uygun değildir. Anne sütünün kalitesini bozduğu ve miktarını azalttığı için emziren kadınlar için uygun değildir. Bırakıldığında hamile kalınabilir.

3. Gebeliği Önleyici İğneler

Gebelikten Korunma Yöntemleri/ Aile Planlaması

Aylık ve 3 aylık olarak kullanılan iki türü vardır. Koruyucu iğneler, gebeliği önleyici sentetik hormon içeren ve kadınlara uygulanan yöntemlerdir. Üç aylık koruyucu iğnelerde sadece progestin, aylık iğnelerde ise östrojen ve progestin birlikte bulunur. Bir aylık iğnelerin içeriği, gebeliği önleyici haplara benzer. Aynı şekilde haplar gibi 35 yaş üstü kişiler ve günde 15 ten fazla sigara tüketenler için uygun değildir. Koruyucu iğneler Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklara karşı koruma sağlamazlar!!!

Bırakıldığında hamile kalınabilir.

4. Deri Altı Kapsülleri (İmplant, kola takılan iğne)

Gebelikten Korunma Yöntemleri/ Aile Planlaması

İmplant, deri altına yerleştirilen ve 3 yıl süre ile yüksek oranda doğum kontrolü sağlayan bir çubuktur. 4 cm uzunluğunda ve 0,2 cm çapındadır. Basit bir yöntemle sağlık grubu üyesi tarafından yerleştirilir. Kadının yumurtalıklarında yumurta hücresinin gelişip atılmasını ve rahim ağzındaki salgıyı koyulaştırarak erkek tohum hücrelerinin rahim içine girmesini engelleyerek gebeliği önler.

Koruyuculuğu en uzun süren yöntemdir. Her yaştan kadın kullanabilir ve anne sütünün kalitesini etkilemez. Takılan ilk yıllarda kanama düzensizliği görülebilir. Cinsel ilişkiyi etkilemez. Çıkarıldıktan 3 ay sonra tekrar doğurganlığa kavuşulabilir.

5. Diyafram ve Servikal Başlık (Bariyer yöntem)

Gebelikten Korunma Yöntemleri/ Aile Planlaması

Diyafram değişik boyutlarda, yumuşak kauçuktan yapılmış kenarları esnek daire şeklinde bir araçtır. Servikal başlık ise daha sert , yüksek kubbeli ve daha küçük özel tip bir diyaframdır.

Rahim ağzını kapatacak şekilde yerleştirilir ve spermin rahim içine geçmesini engeller. Doğru yerleştirilmezse gebe kalınabilir. Adet kanaması sırasında kullanılmamalıdır.

Diyafram kullanılırken üzerine spermi öldürücü krem sürülerek kullanılmalıdır.

Bazen yerleştirilmesi zor olan bir yöntemdir. Ayrıca sürülen krem pahalıdır. Hazneye yerleştirilen diyafram cinsel ilişkiden sonra altı saat süreyle çıkarılmamalıdır.

Gebelikten korunmada güvenilir değildir.

6. Spermisitler (sperm öldürücüler)

Gebelikten Korunma Yöntemleri/ Aile Planlaması

Vajinal spermisitler, spermlerin servikse ulaşmadan etkisiz hale getirilmesi için vajina derinine yerleştirilen maddelerdir. Farklı formları vardır (köpük, jel, krem). Tek başına da etkilidir; ancak kondom ya da diyafram ile birlikte kullanıldığında çok daha etkili olur. Kadın, cinsel ilişkiden önce spermisiti vajinaya yerleştirir. Spermisitler spermleri etkisiz hale getiren ve serviksten geçmelerini engelleyen maddeler içerir. Yan etkisi pek görülmez. Ayrıca hastalıklara karşı az da olsa koruyucu etkisi vardır. Kuruluğu önler ama bazı kişiler fazla ıslak olması hoş olmayabilir. Türüne göre hemen etki gösterir ya da en fazla 10 dk bekleme süresi gerektirebilir.

7. Kadın Kondomu

Gebelikten Korunma Yöntemleri/ Aile Planlaması

Kadın kondomu, hazne içini ve rahim ağzını örterek, cinsel ilişki sırasında erkekten atılan sperm hücrelerinin kadının rahmi içine girmesini önler. Doğru kullanıldığında %95 etkilidir.

Rahim ağzı kanseri riskini azaltır ve hastalıklardan koruma sağlar. Poliüretandan üretildiği için içeriğinde lateks bulunmaz. Kadının anatomisini az da olsa bilmesi gerekir. Erkek kondomlarına göre pahalıdır.

Geri Dönüşü Olmayan Kalıcı Yöntemler

Tüplerin Ameliyat ile Bağlanması ( Tüp ligasyonu)

Gebelikten Korunma Yöntemleri/ Aile Planlaması

Kadında yumurtayı taşıyan tüplerin ameliyatla bağlanmasıdır. Uygulandıktan sonra artık gebe kalınmaz.Tüplerin bağlanması, kadının cinsel isteğinde, adet düzeninde, vücut yapısında herhangi bir değişiklik meydana getirmez, bütün bu olaylar eskisi gibi devam eder. Yaklaşık %100 etkilidir.

Hastalıklara karşı koruma sağlamaz. Cinselliği kesintiye uğratmaz ve anne sütüne bir etkisi yoktur.

Çok nadirde olsa halime kalma riski vardır. Kararını çiftlerin birlikte vermesi gerekir.

Erkeğe Ait Yöntemler

Geçici Yöntemler

Kondom (Kaput, kılıf, prezervatif)

Gebelikten Korunma Yöntemleri/ Aile Planlaması

Erkekler tarafından kullanılan, bir çeşit kauçuktan yapılmış, çok ince ve esnek bir kılıftır. Cinsel ilişki sırasında erkekten atılan sperm hücrelerinin kadının haznesine dökülmesini engelleyerek gebelikten korur. Doğru kullanıldığında %97 koruma sağlar. Ayrıca cinse hastalıklara karşı da koruma sağlar.

Her yaştaki erkek kullanabilir. Kauçuğa alerji durumu yoksa hiç bir sakıncası yoktur. Kolay elde edilebilir.

Kalıcı Yöntemler

Vazektomi

Gebelikten Korunma Yöntemleri/ Aile Planlaması

Erkeğin tohum kanallarının ameliyatla bağlanmasıdır. Uygulandıktan sonra erkek artık gebe bırakamaz. Tohum kanallarının bağlanması, erkeğin görünümünde, cinsel arzu ve yeterliliğinde, cinsel doyumunda, erkeklik organının (penisinin) sertleşmesinde ve boşalmasında hiçbir değişiklik yapmaz, bütün bu olaylar eskisi gibi devam eder. Erkeklerde hayalarda oluşan tohum hücreleri, tohum kanalları bağlanıp kesildiği için, cinsel ilişki sırasında boşalan sıvıya(meniye) geçmez ve kadının yumurtasını dölleyemez.

Bu yöntemlerin hepsi T.C Sağlık Bakanlığı tarafından tavsiye edilen modern yöntemlerdir.

Not: Geri çekme yöntemi aile planlaması çerçevesinde gebelikten korunmak için tavsiye edilen bir yöntem değildir.

Gebelikten Korunma Yöntemleri/ Aile Planlaması
6 Cevap